Беҳзод Ҳошимов банклар учун имтиёзли кредитларнинг 3 та ёмон таъсирини айтиб берди

12 февраль куни Bankers.uz Телеграм каналида иқтисодчи, АҚШдаги Висконсин университети бизнес мактаби докторанти Беҳзод Ҳошимов билан "Иқтисодиёт ва банклар" мавзусида суҳбат бўлиб ўтди.

Суҳбат давомида Bankers.uz томонидан "имтиёзли кредитлар бериш қанчалик тўғрилиги ва дунё тажрибасида шундай амалиётлар бор-йўқлиги ҳамда бунинг оқибатлари" тўғрисида сўралди.

"Бу масаланинг нюанслари жуда кўп. Агар битта сўз билан ифодалашим керак бўлса, имтиёзли кредитлар ёмон дер эдим", - деди Б.Ҳошимов.

Ёмонлигининг сабаби имтиёзли кредитлар оқибатида тижорий кредитларнинг нархи ошади. "Бу биринчи даражали энг ёмон нарса". Имтиёзларни банк орқали тақсимланаётганда унинг маъмурий харажатлари [ҳукумат томонидан] ҳисобга олинмайди ва бу харажатларни банклар амалга оширади. Бу эса, ўз навбатида, банкнинг тижорий кредитларининг нархининг ошишига олиб келади.

Унинг айтишича, ушбу амалиёт дунё тажрибасида юз марталаб амалга оширилган. Лекин аксар ҳолларда муваффақиятли якунланманган. Осиё ва Африканинг кўплаб давлатларида давлатнинг молия органлари тадбиркорларга пулни банк тизими орқали эмас, грантлар тизими орқали беради.

Иқтисодчи Беҳзод Ҳошимов "ҳозирги Ўзбекистон шароитида умумий ёки соҳаларга йўналитирилган имтиёзли кредитлар беришнинг" 3 та салбий оқибатлари мавжудлигини таъкидлади:

1. Пул барча учун қимматлашади;
2. Маъмурий харажатлар барча учун ошади ва бу пул қимматлашишига олиб келади;
3. Энг муҳими, биз - жамият сифатида ўз банкларимизнинг қай даражада самарали ишлаётганини билмай қоламиз. "Масалан, банкдан нима учун сизларда фойда яхшимас десангиз, ёки эртага IPO қилгандан кейин нима учун сизларда капитализация юқори эмас десангиз, улар "бизнинг ижтимоий функцияларимиз бор", деб жавоб беришади. Аслида эса уларнинг бошқаруви - менежменти ёмон бўлиши мумкин. Ёки стратегияси ёмон бўлиши мумкин. Буни фарқига бора олмайсиз, яъни хўл билан қуруқ баравар ёнади", - дейди Б.Ҳошимов.

Шу билан бирга иқтисодичи ҳозирги Ўзбекистон шароитида имтиёзли кредитларни камайтириш ёки уни бутунлай тўхтатиш биринчи даражали яхши иш бўлишини таъкидлаб, истисноларни ҳам инобатга олиш кераклигини қўшимча қилди.

Беҳзод Ҳошимов билан бўлиб ўтган суҳбатнинг аудиоёзувини ушбу ҳавола орқали тинглашингиз мумкин!